O pewnym przykładzie kampanii wyborczej
Weźmy taki Powiat Wołomiński. Weźmy kandydata, który brzydzi się medialną ściemą kampanijną i podejmuje trud zwizytowania wszystkich sołtysów w swoim okręgu wyborczym (mniej-więcej połowa powiatu to jeden okręg wyborczy do Rady Powiatu).
Ze strony internetowej Powiatu „ściągam” niezbędne informacje, aby śledzić wędrówkę owego kandydata. Oto rzeczona informacja:
PODZIAŁ POWIATU NA GMINY.
KOBYŁKA. Gmina miejska. Liczba ludności - 18 970. Prawa miejskie od 1969 roku.
---
MARKI. Gmina miejska. Liczba ludności - 24 000. Prawa miejskie od 1967 roku.
---
ZĄBKI. Gmina miejska. Liczba ludności - 25 108. Prawa miejskie od 1967 roku.
---
ZIELONKA. Gmina miejska. Liczba ludności - 17 342. Prawa miejskie od 1960 roku.
---
RADZYMIN. Gmina miejsko-wiejska. Liczba ludności - 20 586. Siedzibą władz gminy jest miasto Radzymin (8818 mieszkańców) - prawa miejskie od 1475 roku. Rejon decydujących walk w bitwie warszawskiej. Liczba sołectw - 26. Podział gminy Radzymin na sołectwa: Arciechów, Borki, Cegielnia, Ciemne, Dybów-Kolonia, Emilianów, Łąki, Łosie, Mokre, Nadma, Nowe Załubice, Nowy Janków, Popielarze, Ruda, Rżyska, Sieraków, Słupno, Stare Załubice, Stary Dybów, Stary Janków, Wiktorów, Zawady, Zwierzyniec
---
TŁUSZCZ. Gmina miejsko-wiejska. Liczba ludności - 18 270. Siedzibą władz gminy jest miasto Tłuszcz (7482 mieszkańców) - prawa miejskie od 1967 roku. Liczba sołectw - 28. Sołectwa: Białki, Brzezinów, Chrzęsne, Dzięcioły, Franciszków, Grabów, Jadwinin, Jarzębia Łąka, Jasienica, Jaźwie, Kozły, Kury, Łysobyki, Miąse, Mokra Wieś, Pawłów, Postoliska, Pólko, Rudniki, Rysie, Stasinów, Stryjki, Szczepanek, Szymanówek, Wagan, Waganka, Wólka Kozłowska, Zalesie
---
WOŁOMIN. Gmina miejsko-wiejska. Liczba ludności - 49 688. Siedzibą władz gminy jest miasto Wołomin (36 877 mieszkańców) - prawa miejskie od 1919 roku. Podział Wołomina na osiedla: Wołominek, Nafta, Sławek, Sławek-Nowa Wieś, Sosnówka, Partyzantów, 1 Maja, Lipińska, Centrum, Polna-Asnyka, Wileńska, Niepodległości, Kobyłkowska, Słoneczna-Kolonia Gródek, Reja. Liczba sołectw w gminie - 15. Podział gminy Wołomin na sołectwa:
Cięciwa • Czarna • Duczki • Helenów • Leśniakowizna • Lipinki • Majdan • Mostówka • Nowe Grabie • Nowe Lipiny • Ossów • Stare Grabie • Stare Lipiny • Turów • Zagościniec
---
DĄBRÓWKA. Gmina wiejska. Liczba ludności - 6843. Siedzibą władz gminy jest wieś Dąbrówka (535 mieszkańców). Liczba sołectw - 27. Podział gminy Dąbrówka na sołectwa: Chajęty, Chruściele, Cisie, Czarnów, Dręszew, Działy Czarnowskie, Dąbrówka, Guzowatka, Józefów, Karolew, Karpin, Kowalicha, Kołaków, Kuligów, Lasków, Ludwinów, Marianów, Małopole, Ostrówek, Sokołówek, Stanisławów, Stasiopole, Teodorów, Trojany, Wszebory, Zaścienie, Ślężany
---
JADÓW. Gmina wiejska. Liczba ludności - 7776. Siedzibą władz gminy jest wieś Jadów (1200 mieszkańców). Liczba sołectw w gminie - 28. Podział gminy Jadów na sołectwa: Adampol, Borki, Borzymy, Dębe Małe, Dębe Wielkie, Dzierżanów, Iły, Jadów, Kukawki, Myszadła, Nowinki, Nowy Jadów, Nowy Jadów-Letnisko, Oble, Podbale, Podmyszadła, Sitne, Starowola, Strachów, Sulejów, Szewnica, Urle, Warmiaki, Wójty, Wólka Sulejowska, Wujówka, Wyglądały, Zawiszyn
---
KLEMBÓW. Gmina wiejska. Liczba ludności - 8786. Siedzibą władz gminy jest wieś Klembów (920 mieszkańców). Liczba sołectw - 17. Podział gminy Klembów na sołectwa: Dobczyn, Karolew, Klembów, Krusze, Krzywica, Lipka, Michałów, Nowy Kraszew, Nowy Pasek, Ostrówek, Pieńki, Rasztów, Roszczep, Sitki, Stary Kraszew, Tuł, Wola Rasztowska
---
POŚWIĘTNE. Gmina wiejska. Liczba ludności - 5989. Siedzibą władz gminy jest wieś Poświętne (290 mieszkańców). Liczba sołectw - 28. Podział gminy na sołectwa: Choiny, Cygów, Czubajowizna, Dąbrowica, Helenów, Jadwiniew, Józefin, Kielczykowizna, Kolno, Krubki-Górki, Laskowizna, Małków, Międzyleś, Międzypole, Nadbiel, Nowe Ręczaje, Nowy Cygów, Ostrowik, Poświętne, Ręczaje Polskie, Rojków, Stróżki, Trzcinka, Turze, Wola Cygowska, Wola Ręczajska, Wólka Dąbrowicka, Zabraniec
---
STRACHÓWKA. Gmina wiejska. Liczba ludności - 3120. Siedzibą władz gminy jest wieś Strachówka (390 mieszkańców). Liczba sołectw - 22. Podział gminy na sołectwa: Annopol, Borucza, Grabszczyzna, Jadwisin, Józefów, Kąty Czernickie, Kąty-Miąski, Kąty-Wielgi, Krawcowizna, Księżyki, Marysin, Młynisko, Osęka, Piaski, Rozalin, Równe, Ruda-Czernik, Strachówka, Szamocin, Szlędaki, Wiktoria, Zofinin.
Mamy zatem w powiecie 163 sołectwa, do tego 7 miast: dla Wołomina podano liczbę osiedli – 15. Uznajmy je za równorzędne sołectwom (wspólnotom mieszkaniowym – jednego sołtysa wybiera średnio 2459 mieszkańców) i – proporcjonalnie do liczby ludności – uznajmy, że w miastach Powiatu Wołomińskiego takich wspólnot miejskich może być 56.
Łącznie w powiecie Wołomińskim – w „moim” modelu – do wybrania mamy 219 osób o statusie Sołtysa.
Kto przegapił moje kilkumiesięczne rozważania na temat Ordynacji Sołtysowskiej – odsyłam do projektu Ugody Społecznej i Nowych 21 Postulatów – tutaj oraz samej koncepcji ordynacji – tutaj – abyśmy mogli dalej poznęcać się nad Powiatem Wołomińskim.
Kandydat, o którym mówimy, wprasza się na herbatkę do Sołtysów. Siada przy nich i powiada: Sołtys jest w moim – kandydata – przekonaniu naturalnym przywódcą Sołectwa, wszak na Sołtysa nie wybiera się byle kogo, musi to być człek uczciwy, powszechnie rozpoznawalny, sumienny w robocie, punktualny w wypełnianiu obowiązków.
Otóż obowiązkiem sołtysa jest (cytat z wywiadu z jednym z nich:
- Organizowanie i koordynowanie przedsięwzięć społecznych mających na celu poprawę warunków życia społeczności wiejskiej. Sołtys reprezentuje wioskę na zewnątrz, kieruje Radą Sołecką, kieruje realizacją uchwał organów gminy w odniesieniu do sołectwa.
- Prowadzenie zarządu, administracji i gospodarki tymi składnikami mienia, które gmina przekazała sołectwu. Obrazowo wygląda to tak, że cokolwiek jest w wiosce wykonane, nie dzieje się bez wiedzy i akceptacji sołtysa.
- Opiniowanie wniosków mieszkańców sołectwa w sprawie przyznawania im wszelkiej pomocy, ulg podatkowych, opłat i innych należności.
- Potwierdzanie okoliczności, których przy załatwianiu spraw przez mieszkańców wymagają przepisy prawa.
- Występowanie z wnioskami dotyczącymi potrzeb sołectwa i jego mieszkańców oraz prowadzenie działalności interwencyjnej w tym zakresie.
- Prowadzenie obiegu dokumentacji finansowej zgodnie z wytycznymi skarbnika gminy, sporządzanie rozliczeń m. in.: gospodarczej i finansowej sołectwa.
- Udział w sesjach Rady Miejskiej/Gminnej oraz zwoływanie zebrań. Wykonywanie innych zadań należących do sołtysa z mocy ogólnie obowiązujących przepisów.
- Załatwianie indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej stosownie do upoważnienia Rady Miejskiej/Gminnej, itp.
- Bieżące prowadzenie rozmów z mieszkańcami w zakresie wykonywanych inwestycji w sołectwie. Na przykład prowadzenie uzgodnień dotyczących wejścia na grunty właściciela przy przebudowie dróg, budowie kanalizacji, budowie nowych punktów oświetleniowych oraz nowych linii telefonicznych. Teraz mamy sprawę przebudowy linii telefonicznej przy ul. Wiedeńskiej - chodzi o przesunięcia w głąb działek znajdujących się drodze, a związane jest to z przebudową ulicy Wiedeńskiej - czyli z tak zwaną „małą obwodnicą” od strony południowej. Pozostańmy przy nazwie przebudowa, a to z uwagi na to, że obwodnica może źle się mieszkańcom wioski kojarzyć.
Poza tymi sprawami są jeszcze sprawy związane z bardzo osobistymi problemami mieszkańców, takimi jak bieda, bezrobocie, alkoholizm, kłótnie miedzy sąsiedzkie, a czasami nawet bardzo trudne tematy, takie o których człowiek zwierza się tylko osobie najbliższej - do której ma zaufanie.
Bardzo często się zdarza, że ludzie przychodzą po radę jak do najbliższego przyjaciela, wiek nie ma znaczenia - przychodzą młodzi i starsi o różnych porach dnia, zawsze Sołtys powinien i musi mieć czas, aby w miarę swoich możliwości, kompetencji oraz posiadanej wiedzy i doświadczenia życiowego dopomagać w rozwiązywaniu ludzkich spraw. Nie jest możliwe ujęcie wszystkich spraw związanych z funkcją Sołtysa.
Koniec cytatu. Polecam lekturę całego wywiad z tym dzielnym i przyzwoitym Sołtysem (Władysławem Żydkiem, Roczyny pod Andrychowem).
Opowiada on o licznych przedsięwzięciach inwestycyjnych, remontowych, „imprezowych” zrealizowanych na „jego” terenie oraz o planach. Na koniec zauważa: „Sołtys jest tylko organem pomocniczym, wykonawczym, zaś radny decyduje o sprawach i kierunkach działania, w tym w sprawach finansowych. Wiadomo: kto ma kasę ten ma faktyczną władzę. Ponadto Burmistrz-Wójt-itp. też zdecydowanie liczy się z radnymi, a sołtysi ? – nie zauważyłem w czasie całej kadencji by ktoś chciał docenić sołtysów, ale cóż …. powiedziałem już za dużo proszę dalej.”
No, właśnie, tu dotykamy najczulszego momentu: Sołtys pracuje „społecznie” (bezzarobkowo, za niewielka dietę), choć jest najdalej wysuniętą placówką Państwa (Administracji), między innymi inkasując podatki i inne opłaty. Dlatego – choć nie byle kto zostaje Sołtysem, nie jest to funkcja prestiżowa, raczej „wpycha” się ja porządnym społecznikom z sąsiedztwa.
Potwierdza to „mój” kandydat do Rady Powiatu Wołomińskiego”: rozmowy z Sołtysami są podobne, cieszą się oni powszechnym szacunkiem jako osoby-sąsiedzi, ale jako przedstawiciele „władzy” (administracji samorządowej-państwowej) – poszanowania nie mają żadnego.
W Ordynacji Sołtysowskiej mamy tę sprawę uporządkowaną sprawiedliwie: Sołtys zarabia nie mniej niż średnia dochodu w jego sołectwie, a na jego dochód składają się wszyscy objęci sołectwem (oznacza to, że każdy mieszkaniec wykłada co miesiąc około złotówki na utrzymanie Sołtysa, i już może poczuć się jego pracodawcą!). zarazem Sołtys staje się automatycznie radnym gminnym i elektorem – spośród Sołtysów – do rad wyższego szczebla. Do tego zasiada (jest członkiem) rozmaitych Ław Sołeckich do oceny budżetów, inwestycji itp., itd. Tak mówi „moja” Ordynacja Sołtysowska, która udoskonala koncepcję Jednomandatowych Okręgów Wyborczych w taki sposób, że wyborcę-sąsiada czyni rzeczywistym suwerenem wobec Sołtysa, a tym samym likwiduje najbardziej patologiczny proceder polegający na przechwytywaniu (uzurpowaniu) Władzy przez osoby wybierane do rozmaitych Rad, a także do funkcji Burmistrza, Prezydenta, Wójta (ten proceder łatwo „zaraża” urzędników wszystkich szczebli i funkcjonariuszy rozmaitych służb i podmiotów usługowych).
* * *
Nie mieszkam w okręgu wyborczym Powiatu Wołomińskiego, gdzie kandydat Andrzej Mazur zobowiązuje się – na ręce sołtysów – wobec lokalnych społeczności sąsiedzkich: jeśli tutejsza wspólnota będzie miała jakiś problem do Rady Powiatu, a może do jakiegoś urzędu – stawię się na pańskie zawołanie – Sołtysie! Naradzimy się co w tej sprawie robić – i uczynię, jak uradzimy!
Właśnie ze względu na to zobowiązanie wymieniam nazwisko „mojego” kandydata: jeszcze nie jest radnym, a już podejmuje robocze, bez propagandowej ściemy, zobowiązania. On też uważa, że art. 104 Konstytucji (posłowie nie są związani instrukcjami swoich wyborców) jest szczytem politycznego zakłamania, pozwalającym zagrać na nosie wyborcom następnego dnia po objęciu funkcji. Zyg-zyg-marchewka!